Được công bố vào chiều 31-7, một trong những nội dung của Nghị định số 72/2013/NĐ-CP về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng là việc các trang cá nhân có được phép cung cấp ‘thông tin tổng hợp” hay không đã gây “sóng gió” trong dư luận do vấn đề đã được hiểu theo nhiều cách khác nhau.
Có thể nói, việc xây dựng văn bản pháp luật mà khiến người dân hiểu thiếu nhất quán đã là một khiếm khuyết phải tránh, nhưng ở đây chỉ xin trao đổi thêm đôi điều từ khía cạnh báo chí.
Thực tế từ khoảng hơn chục năm trở lại đây, cùng với sự hội nhập, sự bùng nổ của công nghệ thông tin thì báo chí không chỉ của riêng Việt Nam, mà cả báo chí quốc tế cũng đã bước vào cuộc cạnh tranh thông tin khốc liệt. Cạnh tranh thông tin cũng đồng nghĩa phải cạnh tranh để giành độc giả. Trên mạng internet, báo chí phải cạnh tranh từng cú nhấp chuột. Và hầu hết các báo điện tử hiện nay đều tích hợp công cụ chia sẻ (share link) vào mỗi bài viết, nhiều báo cũng tạo những tài khoản riêng trên các mạng xã hội Facebook, Youtube, Zing…, nhiều báo cũng đăng tải miễn phí trên internet phiên bản báo in dưới dạng PDF như một sự “tự nguyện” chia sẻ thông tin từ trang báo của mình. Dĩ nhiên, như vậy cũng không có nghĩa là báo chí mặc nhiên cho phép người khác “chôm chỉa” bài viết của mình, nhưng ở một góc độ nào đó việc này thể hiện nhu cầu muốn được quảng bá tin tức, bài viết của báo chí. Và sự thực là với bất cứ một phóng viên, nhà báo hay bất cứ một tờ báo nào cũng đều mong mỏi thông tin, bài viết của mình sau khi xuất bản được càng nhiều bạn đọc biết tới càng tốt mà không quan tâm tới cách thức độc giả tiếp cận là truyền tai, truyền tay tờ báo, bản chụp hay đường link. Bài báo càng được nhiều bạn đọc quan tâm, chia sẻ lan truyền càng chứng tỏ giá trị thông tin của nó.
Vậy, cớ sao khi bạn đọc chia sẻ cho nhau các bài báo lại bị hạn chế? Người đọc đâu phải ai cũng đủ điều kiện để nếu muốn chia sẻ thì phải “có lời bình” và “trích dẫn”?
Trước những tồn tại, mặt trái, thậm chí là những sự vi phạm pháp luật trắng trợn của một số trang web… đã khiến cho nhà quản lý nóng ruột, đòi hỏi phải có biện pháp xử lý. Và may thay cả dư luận, các cơ quan báo chí cũng mong muốn như vậy. Có điều là thay vì phải có trách nhiệm giám sát, xử lý các trang web vi phạm pháp luật thì nhà quản lý đã đẩy phần trách nhiệm ấy sang cho người dân bằng cách hạn chế cách thức người dân tiếp cận với các bài báo theo kiểu “bắt nhầm hơn bỏ sót”.
Việc “cấm” để “quản” có thể là dễ nhất cho nhà quản lý, nhưng nó cũng khó thấu đáo và dễ gây phản ứng nhất. Ngay cả về mặt pháp lý cũng còn có những khúc mắc nhất định. Ví dụ, điều 15 Luật Sở hữu trí tuệ quy định “Tin tức thời sự thuần tuý đưa tin” là “đối tượng không thuộc phạm vi bảo hộ quyền tác giả”, tức là người dân có thể đăng tải lại những nội dung này không cần xin phép tác giả. Ngoài ra, trên mạng internet cũng không đơn giản cấm là xong vì ta chỉ có thể quản lý được các trang web của cá nhân trong nước, trong khi sẽ có vô vàn trang web được tạo lập từ ngoài biên giới sẽ phải xử lý ra sao cho thấu đáo là điều còn chưa được đề cập tới.
Để giải quyết những vướng mắc này, có lẽ quan điểm như của ông Hoàng Vĩnh Bảo, Cục trưởng Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin điện tử (Bộ Thông tin và Truyền thông) là điều cơ quan quản lý nên lưu ý. Trả lời trên một ấn phẩm của TTXVN chiều 1-8, ông Bảo cho rằng: “Nếu chia sẻ thông tin thì phải dẫn đường link để người đọc tìm đến nơi sản xuất thông tin đó”. Cách thức này có thể xem là hợp lý, nó vừa đảm bảo quyền tự do báo chí của công dân, đảm bảo “quyền” được đến với độc giả của mỗi thông tin, bài báo, đồng thời nó cũng là cơ sở để người đọc (cả cơ quan quản lý) có thể kiểm chứng, so sánh thông tin được lan truyền có bị sai lệch với nguyên bản hay không. Ngoài ra, các vấn đề khác như, thông tin đăng lại đó có xâm hại quyền sở hữu hay không, có xâm phạm quyền lợi của tổ chức, cá nhân hoặc vi phạm các vấn đề pháp luật khác hay không… đã có những văn bản liên quan điều chỉnh, nếu xảy ra sai phạm cơ quan quản lý theo đó xử lý. Đừng nên vì một cái khó trong quản lý mà lấy đi độc giả của báo chí!
Nữ Quỳnh
Đừng lấy đi độc giả của báo chí!
No comments:
Post a Comment